Балаҕан ыйын 30 күнүгэр Хара Тоҕой диэн сиргэ спиннининэн спортивнай балыктааһын аһаҕас күрэхтэһиитэ буолан ааста. Бу тэрээһин сүрүн сыала-соруга ыччаты чөл олоххо тардыы, чөл олоҕу пропагандалааһын буолар. Ону таһынан тулалыыр айылҕа кэрэ эйгэтинэн, көстүүтүнэн доруобуйаны, санааны чэбдигирдии уонна экологическай култуура дьоҕурун сайыннарыы.
Балык күрэхтэһиитэ «Доруобай (Чөл) нэһилиэк» («Здоровый наслег») бырайыак чэрчитинэн Мэҥэ Алдаҥҥа ыытылынна. Күрэхтэһиини Е.П. Саввин аатынан спортивнай саала үлэһиттэрэ тэрийбиттэрэ. «Демография» национальнай бырайыак чэрчитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ физкультурнай хамсааһын 100 сылынан «Доруобай нэһилиэк-2023» бырайыак Арассыыйа Президенэ Владимир Путин көҕүлээһининэн олоххо киирбит.
Күрэхтэһиигэ барыта 20-тэн тахса балыксыт кыттыыны ылла. Быйыл дьахтар балыксыт кыттыыта эбиллибит. Ол курдук, дьахталларга Светлана Колодезникова бастаата. Кини Хаандыга бөһүөлэгэр олорор. «Светлячок» киинигэр социальнай педагогунан үлэлиир:
– Биһиги Хаандыгаттан үс буолан анаан-минээн балыктыы, айылҕаҕа сынньана кэлбиппит. Мин сотору кэминэн уоппускабыттан үлэлии тахсаары сылдьабын. Алдан эбэттэн, Мэҥэ Алдан кэрэ айылҕатыттан күүс-сэниэ ыла диэн сылдьабын. Дьахталлартан бастакынан балык тутаммын олус үөрдүм.
Күрэхтэһээччилэр болдьохтоммут кэм иһигэр (11:30-13:00, 14:30-16:00) балыктаатылар. Эр дьоҥҥо кыайыылаах үрдүк аатын Дмитрий Колодезников ылла, 2 миэстэ – Ким Кириллов, 3 миэстэ – Василий Егоров.
– Мин быйыл спиннинг күрэхтэһиитигэр саҥа кыттабын. Бэйэм балыктыырбын, айылҕаҕа сылдьарбыттан дуоһуйабын. Муус аннынан балыктааһыны сөбүлүүбүн. Эр дьон саха төрүт үгэһин илдьэ сылдьара хайҕабыллаах, – диир Ким Иванович.
«Бастакы балык» анал ааты Захаров Николай ылла. Балыгы бастакы тутааччыга саха быһаҕын Захаров Альберт Альбертович бириис быһыытынан туруорда. «Саамай бөдөҥ балык» анал аат хаһаайына Ким Иванович Кириллов буолла.
– Бастакы балыгы тутаммын үөрдүм. Мин кыра эрдэхпиттэн балыктыыбын. Ону таһынан бултуурбун-алтыырбын, кустуурбун олус сөбүлүүбүн. Бу күрэхтэһиигэ бастыкыбын кыттабын. Ойохпунаан Туйааралыын айылҕаҕа сылдьарбытын сөбүлүүбүт. Кини эмиэ бу күрэххэ кытта сылдьар. Кыыспытын Миленаны эмиэ булка-алка, балыкка барытыгар тэҥҥэ илдьэ сылдьабыт, үөрэтэбит-такайабыт, – диэн кэпсиир Николай Захаров.
Екатерина Григорьева:
– Миигин ийэлээх аҕам 5-6 кылааска үөрэнэр эрдэхпинэ күөгүлүү, илим көрө илдьэ сылдьар буолбуттара. Күөгүбүн аҕам бэйэтэ оҥорор этэ. Киэһэ баран баран сарсыарда кэлээччибит. Күөгүнэн бычаах тутар, онтон илиминэн собо тутар этибит. Тыынан устар бэйэтэ туспа дьол буолааччы. Иллэҥ кэммэр балыктыырбын, айылҕаҕа сылдьарбын сөбүлүүбүн. Балыктааһыҥҥа билбэтим-көрбөтүм элбэх, ол эрэн бу күрэхтэһиигэ биир интэриэстээх дьонтон саҥаны билэн үөрэнэбин. Кинилэр уопуттарын атастаһаллар, сүбэлииллэр-амалыыллар. Бу иннинэ спиннини ахсааннаахтык туппутум, онтон бүгүн сатаатым диэххэ сөп. Онон биир өттүнэн бу тэрээһин туһата – балыксыттар бэйэ бэйэлэрин кытта уопут атастаһыы, балыксыттар ыккардыларыгар доҕордоһуу уонна айылаҕа сынньаныы буолар.
Оҕолортон алтыс кылаас үөрэнээччитэ Варфоломеев Роберт кыттыыны ылбыта:
– Мин кыра эрдэхпиттэн балыктыыбын. Миигин ийэм, аҕам уонна убайым Максим үөрэппиттэрэ. Балыктыырбын олус сөбүлүүбүн. Бу күрэхтэһиигэ ийэм, мин уонна балтым буолан кытта сылдьабыт.
– Бириэмэ эрэ көһүннэр, сынньана таарыйа, күөгүлүүбүн, спиннинниибин. Өрүскэ чуумпута үчүгэйэ бэрт бөҕө буо. Бу Хара Тоҕой диэн сиргэ турабыт, онтон хаҥас диэки Маҥан арыыта көстөн турар. Былыр Кырбаһааҥкын атыыһыт бу Хара Тоҕойунан түүлээҕин сүүһүнэн аты харбатан туоратар эбитэ үһү. Кини бастакынан куоракка барар муосталары бэйэтин үбүнэн туттарбыта дииллэр. Онон бу сиринэн атыыһыт сылдьыбыт сирэ-дойдута буолар. Бэйэм сүөһүлээхпин. Кыралаан туулуурбун, туһахтыыбын. Билигин куобах суоҕун кэриэтэ, ол оннугар кыһыл саһыл элбээбит. Ыраах барбакка дьиэ таһыгар сылдьабын, – диэн кэпсээтэ 63 саастаах Иван Чириков.
Ити курдук бэрт интэриэһинэй, туһалаах күрэхтэһии буолан ааста. Кэлбит дьон бары сынньанан, күүс-сэниэ ылан, ирэ-хоро кэпсэтэн, санаа үллэстэн, балык тутан дьоллонон, мэтээл кэтэн, бириис тутуурдаах «аныгыс балыктааһын күрэхтэһиитигэр көрсүөххэ диэри» дэстилэр.
АЙГЫЛААНА